Erken menopoz 35 yaşından(bazı uzmanlara göre 40) daha genç kadınlarda âdetin kesin ve kalıcı olarak kesilmesine verilen isimdir. Türkiye’de menopoz yaşı yaklaşık 46 civarıdır. Avrupa’da bu rakam 51’e yükselmektedir. Bu yaştan önce başlayan menopozların çeşitli nedenler vardır. Bu yazımızda erken menopoz nedenleri, erken menopoz tedavisi, erken menopozla ilgili bilinmesi gerekenler gibi başlıkları inceleyeceğiz.

Erken menopoz en erken görülme yaşı nedir?

Erken menopozun adet kanamaları ile doğrudan ilgili olduğunu belirtmiştik. 13-14 yaşından itibaren adet düzene girer. Bu tarihten sonra 35 yaşından önce karşılaşılan her kalıcı adet kesilmesi erken menopozdur. 18 yaşında erken menopoz vakarlı kaydedilmiştir. Ancak yaygın olarak 30-35 yaş arasıdır.

Erken menopoz görülme sıklığı nedir?

Erken menopoz her 100 kadından 3’ünde görülmektedir.

Erken menopozun nedenleri nelerdir?

Erken menopozun temel nedeni yumurta hücrelerin yok olmasıdır. Yumurta hücrelerini yok eden unsurlara baktığımızda karşımıza birçok neden çıkmaktadır. Aşağıda nedenleri sıraladık ancak en çok karşılaşılan neden, bilinmeyen nedenlerdir. Yani erken menopoz vakarlının `2ını nedeni belirlenememektedir.

Kanser Tedavileri

Kanser tedavilerinde kemoterapi ve radyoterapi yöntemleri yumurtalıklar risk altındadır. Her kadında olmasa da bu tür tedaviler alan kadınlarda erken menopoz görülebilmektedir.

Kalıtsal faktörler

Ailede erken menopoz hikayeleri yoğunsa menopoza girme yaşınız da bundan etkilenir. Ailede erken menopoz vakalarının olması sizin de erken menopoza girme riskini artırmaktadır.

Otoimmun hastalıklar

Otoimmun hastalıklar vücut içinde bulunan doku ve hücrelerin çeşitli hastalıklardan dolayı yabancı bir madde olarak algılanması ve ona karşı savaş açılmasıdır. Böylece bağışıklık sistemi hedef aldığı organı ya da dokuyu yok etmeye çalışır. Yumurtalıklar, otoimmun hastalık kaynaklı bir saldırıya maruz kaldığında erken menopoz söz konusu olacaktır.

Yumurtalıkların zarar görmesi

Ameliyat esnasında yumurtalıklar alınabilir. Ya da yumurtalıklar alınmasa bile yumurtalıklar ameliyattan kaynaklanan hasarlar alabilir. Bu tür durumlar da erken menopoza neden olur.

Kromozom hataları

Çok nadir de olsa Frajil X Sendromu, Turner Sendromu gibi durumlarda kromozomlar bozuktur. Bu durumlarda yumurtalar çabuk tükenir ve erken menopoza girilir.

Stres ve Yaşam tarzı

Aşırı sigara ve alkol tüketimi, uyuşturucu bağımlılığı, stres altında yaşamak gibi nedenler 35 yaşından önce adet kesilmesine yani eken menopoza neden olabilir.

Beslenme

Dengesiz beslenme, vejetaryenlik gibi durumlarda erken menopozu tetikler.

Erken Menopoz Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler adet düzensizliği ile başlar adetler arasındaki gün sayısı azalır. Normalde 28-29 günde gerçekleşen adet 24 günde bir gerçekleşemeye başlar. Bu önemli bir habercidir. (burada geçici adet düzensizliğinden bahsetmiyoruz) Ardından sıcak basmaları diye tabir edilen, en bilinen menopoz belirtisi ortaya çıkar bu sıcak basmaları gece sizi uykunuzdan uyandıracak kadar sıkıntılı olabilir. Bunların dışında kemik erimesi, vajen bölgesinde zayıflama, cinsel birleşme esnasında yanma ya da ağrı gibi belirtiler de görülmektedir.

Annenin menopoz yaşı önemli midir?

Evet annenizin menopoz yaşı sizin menopoza girme zamanınızla iligli çok önemli bir ipucudur. Sadece anne değil kız kardeş, teyze de önemli bir veridir. Eğer anneniz 48 yaşında menopoza girmişse sizin de muhtemel menopoz yaşınız yaklaşık olarak öyle olacaktır.

Erken Menopoz Tedavisi

Erken menopozda temel iki sorun söz konusudur. Bunlardan birincisi yumurtaların azalmasıdır. İkincisi ise östrojen hormonunun azalmasıdır. Yumurtaların azalmasına tıbbın yapabileceği bir şey yoktur. Ancak östrojen azalmaya başlamışsa yani erken menopozun ayak sesleri duyulmaya başlanmışsa o zaman müdahale şansı doğmaktadır. Bu durumdaki hastaların çocuk düşüncesi varsa bu konuda geç kalmamaları öğütlenir. Ayrıca Östrojen artırıcı ilaçlar kullanılır. Erken menopoz başlamadan önce hormon tedavisi yani östrojen verilmesi söz konusudur ve sık yapılan bir uygulamadır. Ancak menopoz sonrası hormon tedavisi uygulaması şüphelidir ve uzak durulmalıdır.

Hormon tedavisine devam etme yaşı ne olmalıdır?

Erken menopozda östrojen hormonu verilerek tedavi uygulanıyor bu tedaviye 50 yaşına kadar devam edebilirsiniz. Ancak daha sonra bu tedaviden vazgeçmek doğru olacaktır.

Erken menopoz tedavisinde başarı oranı nedir?

Erken menopoz tedavisinde başarıdan kastımız tekrar düzenli olarak adet görmek demektir. Erken menopoz kesinleşmişse bu vakarlın yalnızca %5’i geri döndürülebiliyor. Bunlar da bağışıklık sistemi ile ilgili olan erken menopozlardır.

Erken menopozu önlemek için neler yapılabilir?

Aslında sağlıklı yaşamak için verilen tüm tavsiyeler erken menopozu geciktirmek için verilebilir. Yani spor yapmak, sağlıklı beslenmek sigaradan uzak durmak gibi… Özellikle günde bir paket sigaranın sizi menopoz dönemine iki yıl erken soktuğunu söylememiz gerekir. Ayrıca kadınların düzenli olarak jinekolojik muayenelerini yaptırmaları gerekiyor.

Erken menopoza girmiş kadın cinsel hayatı nasıl olur?

Erken menopoza giren kadın “ben artık kadın değilim” diye düşünebilir. Ama asla böyle bir durum söz konusu değildir. Gerekli tedbirler alındıktan sonra muhteşem bir cinsle hayat yaşarsınız. Sadece kendinizi iyi hissetmeniz önemlidir. Bununla ilgili psikolojik destek almaktan çekinmemelisiniz.

Erken menopoza giren kadınların çocuk sahibi olmaları mümkün müdür?

Yumurta nakliyle mümkündür. Yani yumurtalıklarını kaybetmiş kadınlara yumurtalık nakli yapılırsa çocuk sahibi olabilirler. Ancak ülkemizde yumurta nakli yasaktır. Bu işlem için yurt dışına çıkılıyor hatta bu işin birçok ülkede yasak olması buna izin veren ülkelerde ciddi bir sağlık turizmi oluşmasına neden oluyor. Her şeye rağmen kıyıda köşede kalmış bir yumurtalık varsa östrojen tedavisi ile çok çok nadir bir hamilelik söz konusu olabilir. Bu tür hamileliklere mucize hamilelik deniyor.

Kaynak: http://www.anneleronline.com/erken-menopoz-neden-olur

Annekaz

1978 doğumlu, 3 çocuk annesi çalışan arada bulduğu kaçamak vakitlerde annekaz.com u yazan, yazarken büyük keyif alan bir deli hatunum. Bana [email protected] dan ulaşabilirsiniz…