Bebeklerin dünyaya gelmesi ile birlikte ebeveynler yepyeni kavramlarla tanışırlar ve bu kavramlar içerisinde en önemlilerinden biri de şüphesiz “persentil” adı verilendir. Persentil, bebeklerin büyüme ve gelişimlerinin aynı cinsiyete sahip yaşıtları arasındaki durumunun analiz edilebilmesi adına yol gösterici bir grafik olarak tanımlanabilir. Persentil eğrisi oldukça önemli bir istatistik olma özelliği taşır. Çünkü çocukların gelişimlerinin, genel sağlıklarının en önemli göstergesi olarak kabul edilir. Persentil hesaplaması yapıldığında gelişimi geri kalan çocukların daha detaylı muayene ve tetkiklerle yaşadıkları sağlık sorunlarının belirlenmesi, uygun tedavi süreçlerine başvurulması mümkün olur. Bu yazımızda “persentil nedir?”, “persentil hesaplama nasıl yapılır?” gibi bebek sahibi olan tüm ebeveynler için önem taşıyan soruların yanıtlarını sunacağız. 

Persentil Ne Demek?

Persentil, aynı yaş grubundaki ve aynı cinsiyete sahip çocukların gelişimsel verileri incelenerek oluşturulan ve çocuk gelişiminin takibinde genel kriterlerin karşılanıp karşılanmadığının anlaşılmasını sağlayan bir istatistiktir. Dünya Sağlık Örgütü ve CDC gibi prestijli sağlık kurumları tarafından  belirli yaş gruplarına özel oluşturulan persentil tabloları, binlerce çocuğun gelişimsel verileri temel alınarak oluşturulmuştur. Persentil büyüme eğrisi veya persentil tablosu olarak adlandırılan bu istatistik bebeklerin doğumlarından itibaren fiziksel gelişimlerinin ideal düzeyde olup olmadığının anlaşılması adına pratik ve etkili bir yöntemdir.

Persentil Hesaplamak Neden Önemlidir?

Çocukların ideal şekilde gelişip gelişmediklerini belirlemek genel sağlık durumları ve doğru beslenip beslenmedikleri ile ilgili önemli veriler sunar. Çocukların boyları ve kiloları ile ilgili verilerin hazır hesaplama tablolarına girilmesi yoluyla persentil değerleri hızlıca öğrenilebilir. Ortaya çıkan sonuç değerleri hesaplanan çocuğun aynı cinsiyetteki yaşıtlarına göre gelişimi hakkında bilgi verir. Bu açıdan yaklaşıldığında persentil hesaplamanın çocuk sağlığının iyileştirilmesi adına proaktif bir yaklaşım sergilenmesini sağladığı ifade edilebilir. 

Persentil hesaplamanın bir diğer önemi ise çocukların verilerinin düzenli olarak kaydedilmesi ile boy ve kilo seyirlerinin takip edilebilmesini sağlamasıdır. Çocukların kişisel sağlık kayıtlarında yer alan bu ölçümler onların zaman içerisinde nasıl değiştiklerinin gözlemlenmesi adına da önemlidir. Persentil hesaplama sonucu ortaya çıkan değerlerin her çocuk için özel olabileceği, yalnızca az sonra detaylandıracağımız değerler dışında olunmasının normal kabul edilmediğini ifade edebiliriz.

Persentil Eğrisi/Tablosunu Nasıl Okunur?

Persentil eğrisi dikey ve yatay olmak üzere iki eksenden oluşur. Bu eksenlerden dikey olan çocuğun santimetre cinsinden boy veya kilogram cinsinden kilo değerlerini içerir. Yatay eksen ise çocuğun aylık bazda yaş değerlerini gösterir. 

Persentil tablosu okunurken öncelikle boy ya da kilo ile ilgili persentil tablolarında çocukların değerleri işaretlenir. Daha sonra tablonun dikey ekseninden yatay seyirli düz bir çizgi çekilir, yatay ekseninden de yukarı yönlü bir çizgi çekilerek çizgilerin kesişim noktası bulunur. Bu nokta çocukların büyüme değerini işaret eder. Persentil eğrileri çocukların değerlerinin yüzdelik bazlı ifadeleridir. Bu değerler %3, %10, %25, %50, %75, %90 ve %97 değerleridir. Çocukların boy, kilo ve yaşları tabloya girildiğinde bu yüzdelik dilimlerden hangisine denk geldiği belirlenebilir. Böylece gelişim seyri ile ilgili daha detaylı bilgi edinilebilir. Bu noktada bilinmesi gereken her çocuğun kendi büyüme eğrisine sahip olduğudur. Persentil tablolarında yer alan %3 ve %97 arasındaki tüm değerler normal kabul edilir. Çocukların en az 3 ayda bir yapılan ölçümlerinde düzenli bir ilerleme olması dikkat edilmesi gereken temel husustur.

Persentil Hesaplama Nasıl Yapılır?

Persentil hesaplama zaman zaman ebeveynler için karışık bir süreç haline gelebilir. Bu nedenle persentil hesaplama tablolarının kullanılması pratik bir çözüm niteliği taşır. Çocukların cinsiyeti, doğum tarihleri, boy ve kilo değerleri girilerek otomatik hesaplama yapılabilir. Çıkan değerler çocukların gelişim seyriyle ilgili genel yorumlar barındırır.

Annekaz

1978 doğumlu, 3 çocuk annesi çalışan arada bulduğu kaçamak vakitlerde annekaz.com u yazan, yazarken büyük keyif alan bir deli hatunum. Bana [email protected] dan ulaşabilirsiniz…